Cách đây 25 năm, để tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia và giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc, ngày 28/8/1998, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam được thành lập. Cùng với đó, ngày 14/9/1998, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 chính thức ra đời.

Là lực lượng chuyên trách của Nhà nước, thực hiện chức năng quản lý về an ninh trật tự, an toàn và bảo đảm chấp hành pháp luật của Việt Nam và Điều ước Quốc tế có liên quan mà Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên trên các vùng biển và thềm lục địa của Việt Nam, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 có nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, duy trì và thực thi pháp luật, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn trên phạm vi vùng biển từ bờ Bắc cửa Định An thuộc tỉnh Trà Vinh đến Hà Tiên thuộc tỉnh Kiên Giang, với vùng biển hơn 150.000km², giáp ranh với các nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Indonesia.

Nhớ lại những ngày đầu thành lập, Đại tá Nguyễn Thái Dương - Phó Chính ủy Bộ Tư lệnh Vùng chia sẻ: “Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng xác định: Đầu tiên là phải tiến hành xây dựng trận địa tư tưởng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, trọng tâm là cán bộ chủ trì các cấp phải có bản lĩnh chính trị thật sự kiên định vững vàng; từng bước kiện toàn tổ chức, biên chế; xây dựng tổ chức đảng các cấp vững mạnh, đủ sức lãnh đạo đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; đồng thời phải tiến hành đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, nhất là lực lượng chấp pháp trên biển”.

25 năm vừa xây dựng, vừa củng cố kiện toàn, phát triển lực lượng và thực hiện nhiệm vụ theo chức năng cảnh sát biển, với tinh thần “Từng ngày cố gắng, từng tháng vươn lên, từng năm phấn đấu”, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã luôn nêu cao tinh thần, trách nhiệm trước Đảng, Tổ quốc và nhân dân, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đoàn kết, mưu trí, dũng cảm, chung sức, đồng lòng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Nổi bật là, đơn vị đã tổ chức gần 1.450 đợt tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, duy trì thực thi pháp luật trên biển; tiến hành kiểm tra 1.749 lượt tàu thuyền của Việt Nam và nước ngoài; lập biên bản vi phạm hành chính 1.493 lượt tàu, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 22 tỷ đồng. Trong đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại trên biển, Bộ Tư lệnh Vùng đã kiểm tra, bắt giữ, phối hợp xử lý 145 vụ/167 tàu, tịch thu hơn 119m³ gỗ; trên 21 triệu lít dầu DO; gần 20.000 bao thuốc lá... Tổ chức đấu tranh bắt giữ 45 vụ/65 đối tượng; trong đó, độc lập đấu tranh bắt giữ và khởi tố 30 vụ/32 đối tượng, phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn quản lý 15 vụ/33 đối tượng liên quan đến ma túy.

Đặc biệt, trong công tác chống cướp biển, cướp có vũ trang, Bộ Tư lệnh Vùng đã phối hợp bắt giữ, xử lý vụ cướp tàu dầu ORKIM HARMONY gồm 8 đối tượng người Indonesia cùng phương tiện, tang vật để điều tra, làm rõ. Bên cạnh đó, ngày 24/8/2006, lực lượng chức năng của Bộ Tư lệnh Vùng cũng đã giải vây thành công 4 tàu cá có 41 ngư dân bị lực lượng nước ngoài sử dụng vũ khí uy hiếp; qua đó, thu giữ 3 khẩu súng AK và 1 khẩu súng K54 với 86 viên đạn.

Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tặng cờ Tổ quốc và phát tờ rơi trực tiếp tại tàu cá.

Từ tháng 7/2021, Bộ Tư lệnh Vùng được giao nhiệm vụ chủ trì phối hợp với các lực lượng tuần tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm tàu cá Việt Nam cố tình vi phạm các quy định về khai thác IUU trên vùng biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan - Malaysia; đặc biệt là hành vi khai thác hải sản trái phép trên vùng biển nước ngoài. Sau hơn 2 năm thực hiện, đến nay, Bộ Tư lệnh Vùng đã triển khai 12 đợt, với trên 85 lượt tàu, gần 2.500 lượt cán bộ, chiến sĩ thực hiện nhiệm vụ phòng, chống khai thác IUU; phát hiện, ngăn chặn gần 800 tàu cá có dấu hiệu vượt ranh sang vùng biển nước ngoài trái phép; xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền gần 400 vụ với hơn 400 tàu, với số tiền gần 10 tỷ đồng; bàn giao các vụ việc theo thẩm quyền của địa phương cho cơ quan chức năng để tham mưu chủ tịch UBND tỉnh xử phạt với số tiền hơn 21 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, với mong muốn “nghe dân nói, nói dân nghe, làm dân tin và là người bạn đồng hành, tin cậy với ngư dân”, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã trực tiếp đến từng địa phương để gặp gỡ, tuyên truyền cho ngư dân. Tại những buổi gặp gỡ này, đơn vị luôn lắng nghe và giải đáp những khó khăn, vướng mắc của ngư dân khi hoạt động trên biển, đồng thời thông tin để ngư dân hiểu rõ hơn các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước cũng như luật pháp về biển, đảo của nước ta và quốc tế.

Chỉ tính riêng trong 2 năm qua, Bộ Tư lệnh Vùng đã phối hợp với ban tuyên giáo tỉnh ủy 4 tỉnh Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng tổ chức tuyên truyền 17 đợt trên địa bàn 27 huyện, thị xã, thành phố cho gần 6.000 cán bộ, chủ tàu cá, ngư dân, quản lý cảng cá, chủ cơ sở, doanh nghiệp, tàu thu mua hải sản trên biển... Kết hợp phát gần 20.000 tờ rơi và tài liệu tuyên truyền, 400 thư kêu gọi; tặng trên 16.000 lá cờ Tổ quốc, ảnh Bác Hồ. Đồng thời, quá trình tuần tra, kiểm soát trên biển, đơn vị đã kết hợp tuyên truyền pháp luật trực tiếp cho 4.245 lượt tàu/33.309 thuyền viên, phát gần 42.000 tờ rơi các loại và tặng gần 2.000 lá cờ Tổ quốc; tuyên truyền qua máy liên lạc nghề cá cho hơn 6.000 tàu cá/25.000 thuyền viên, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, hạn chế tình trạng ngư dân sang vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép.

Là người bạn đồng hành với ngư dân, trên những con tàu bất chấp sóng to gió lớn, thời tiết khắc nghiệt, nguy hiểm, các cán bộ, chiến sĩ đơn vị vẫn quyết tâm tìm kiếm, cứu nạn các tàu và ngư dân trên biển, chiến đấu từng phút với những con sóng dữ để giành giật mạng sống của họ từ tay tử thần. Qua đó, đã thực hiện thành công 48 vụ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả cho ngư dân gặp nạn trên biển, đưa về bờ an toàn 55 phương tiện và 207 ngư dân.

Lực lượng chức năng Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 kiểm tra hàng hóa vi phạm.

Với những thành tích đạt được trong 25 năm qua, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba năm 2014, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba năm 2018; Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen năm 2008, 2017 và tặng Cờ thi đua năm 2015; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng bằng khen năm 2007, 2018, 2022, 2023 và tặng Cờ thi đua năm 2016, 2017, 2022. Năm 2015, Bộ Tư lệnh Vùng được Hội đồng Thi đua, Khen thưởng Trung ương vinh danh là một trong 10 tập thể, cá nhân tiêu biểu xuất sắc. Đặc biệt, chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, hướng tới kỷ niệm 25 năm ngày thành lập, Bộ Tư lệnh Vùng đã được đề nghị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng 5 lần tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc. Bên cạnh đó, Bộ Tư lệnh Vùng và nhiều tập thể, cá nhân còn được Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, Quân chủng Hải quân, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển và cấp ủy, chính quyền các địa phương khen thưởng nhiều danh hiệu cao quý.

Đại tá Trần Văn Lượng - Tư lệnh Vùng cho biết: “Sau 25 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã đoàn kết, khắc phục khó khăn, kiên quyết dũng cảm, hoàn thành tốt và xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Đặc biệt là nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, thực thi pháp luật trên biển; đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trên địa bàn và chính quyền các địa phương ven biển nắm chắc tình hình, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, an toàn biển, đảo Tây Nam của Tổ quốc, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh. Thành tích đó không chỉ là niềm tự hào, mà còn là động lực thúc đẩy các thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay tiếp bước đi lên. Chặng đường tiếp theo, đơn vị có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển, nhưng cũng sẽ có không ít những khó khăn và thách thức, cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 sẽ tiếp tục đoàn kết, mưu trí, sáng tạo, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, tô thắm thêm truyền thống và xứng đáng với danh hiệu “Bộ đội Cụ Hồ” - người chiến sĩ cảnh sát biển trong lòng nhân dân, quyết tâm xây dựng lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

25 năm một chặng đường, truyền thống anh hùng, vẻ vang của quân đội và lực lượng chính là tài sản tinh thần vô giá, đầy quý báu, tạo động lực to lớn, xây dựng niềm tin vững chắc cho cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 hôm nay tiếp bước và trưởng thành. Với sức trẻ tuổi 25, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 quyết tâm xây dựng đơn vị ngày càng phát triển vững chắc, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa phía Tây Nam của Tổ quốc.

KHÁNH NHÂN