XUÂN TRÊN NHỮNG CÁNH ĐỒNG

Chúng tôi đến xã Kế Thành, huyện Kế Sách vào thời điểm nông dân chuẩn bị thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân sớm. Nắng lên, nhìn những cánh đồng lúa chín vàng rực rỡ hẹn ngày gặt hái, ông Nguyễn Văn Đậm - Giám đốc HTX Nông nghiệp Tín Phát cho biết, năm nay lúa đạt năng suất cao, có giá, HTX làm ăn có lãi nên các thành viên vui mừng, phấn khởi, có một cái Tết ấm no, trọn vẹn.

Là một trong những mô hình HTX kiểu mới tại Sóc Trăng, HTX Nông nghiệp Tín Phát thực hiện tập trung, tích tụ ruộng đất để xây dựng vùng sản xuất lúa quy mô lớn, đồng thời ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao. HTX hiện có 320 thành viên, với diện tích đất sản xuất 524ha, sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, được doanh nghiệp ký kết hợp đồng bao tiêu lúa sau thu hoạch. Sau 18 năm thành lập và đi vào hoạt động, HTX đã đồng hành, hướng dẫn thành viên sản xuất, kinh doanh, canh tác theo quy trình “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”; đồng thời kết nối doanh nghiệp cung ứng lúa giống, vật tư nông nghiệp, trang thiết bị, máy móc, phân bón… cho thành viên với giá thành thấp hơn thị trường 5 - 7%. Năm 2019, HTX được Dự án VnSAT đầu tư nhà kho, lò sấy, máy tách hạt, máy xay xát, máy phun đa năng, máy phun thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ có thiết bị hiện đại phục vụ cho quá trình canh tác nên năng suất và giá lúa của HTX bán ra cao hơn so bên ngoài từ 500 - 1.500 đồng/kg, kết nối được doanh nghiệp bao tiêu lúa đầu ra. Trong năm 2022, năm 2023, lợi nhuận thu về của HTX là hơn 2,5 triệu đồng/1.000m²/vụ, duy trì sản xuất lúa thơm đạt 100%, lúa đặc sản 40% và năng suất bình quân từ 6 - 6,5 tấn/công.

Năm 2023, HTX Nông nghiệp Tín Phát trúng mùa vụ Đông - Xuân sớm. Ảnh: XUÂN NGUYÊN

Sau 6 năm thành lập và đi vào hoạt động, HTX Nông nghiệp Hưng Lợi ở xã Long Đức, huyện Long Phú được xem là điểm sáng về phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại. HTX đã triển khai hiệu quả mô hình cánh đồng lớn, ứng dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, ký kết được nhiều hợp đồng tiêu thụ lúa. Giám đốc HTX Nông nghiệp Hưng Lợi Trương Văn Hùng cho biết, HTX có 538 thành viên, với diện tích sản xuất lúa hơn 609ha, sản xuất 2 vụ lúa/năm. Để xây dựng mô hình cánh đồng lớn, HTX triển khai canh tác lúa thông minh, áp dụng các kỹ thuật chăm sóc lúa tiên tiến. Hiện tại, hơn 95% thành viên của HTX áp dụng tiến bộ kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm” với lượng giống gieo sạ giảm còn 80 - 100kg/ha, lượng phân bón, số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật giảm 3 - 5 lần phun so với quy trình canh tác trước đây. Đồng thời áp dụng kỹ thuật quản lý nước ướt - khô xen kẽ, tình trạng đốt rơm rạ giảm chỉ còn 1 - 2% diện tích, còn lại hầu hết diện tích đều tái sử dụng rơm rạ sử dụng máy cuốn rơm để bán rơm. Nhờ vậy chi phí sản xuất giảm, năng suất cao hơn 500 - 700kg/ha, thu nhập, lợi nhuận từ đó được nâng cao.

HTX Nông nghiệp Hưng Lợi cũng được Dự án VnSAT hỗ trợ hệ thống sấy, máy sàng lọc tách hạt, máy cuốn rơm, máy gặt đập liên hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX cung ứng vật tư nông nghiệp, sản xuất lúa giống cung ứng cho 100% thành viên và cho nông dân ngoài HTX. Bên cạnh việc canh tác lúa có hiệu quả, HTX còn kết nối với doanh nghiệp bao tiêu đầu ra thông qua hợp đồng liên kết tiêu thụ với tổng diện tích sản xuất hơn 4.000ha, sản lượng cung ứng là 31.946 tấn lúa thương phẩm với giá cao hơn thị trường từ 300.000 - 500.000 đồng/tấn, giúp cho nông dân tăng lợi nhuận từ 3 triệu - 5 triệu đồng/ha.

PHÁT HUY VAI TRÒ HẠT NHÂN TRONG KINH TẾ TẬP THỂ

Thực hiện mô hình nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ mới, HTX Thủy sản Toàn Thắng ở xã Vĩnh Hiệp, thị xã Vĩnh Châu đã xây dựng được chuỗi liên kết ổn định, xây dựng vùng nuôi trồng, sản xuất quy mô lớn, mang lại giá trị kinh tế cao, đồng thời đáp ứng được nhu cầu thị trường tôm có chứng nhận ASC.

Đưa chúng tôi đi tham quan khu vực ao nuôi tôm của HTX, ông Phạm Văn Mừng - Giám đốc HTX Thủy sản Toàn Thắng cởi mở thông tin về hoạt động HTX: “Trong 5 năm qua, HTX đã được Công ty Chế biến thủy sản Út Xi ký hợp đồng liên kết tiêu thụ đầu ra theo tiêu chuẩn ASC, giá tôm được thu mua cao hơn thị trường 2.500 đồng/kg. Hằng năm, đơn vị thu mua còn hỗ trợ 100 triệu đồng để duy trì tái đánh giá và cấp chứng nhận ASC. Nhờ đó, dù thời tiết diễn biến phức tạp, giá tôm giảm, tình hình kinh tế chung còn khó khăn nhưng hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX vẫn ổn định, có lời, đảm bảo lợi nhuận cho thành viên”.

Theo các thành viên, HTX còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, từ quản lý, giám sát ao nuôi, phát huy hiệu quả trong việc tìm kiếm, mở rộng kênh tiêu thụ. Thực hiện dịch vụ cung ứng tôm giống và thuốc thủy sản cho người nuôi, ước tính mỗi năm nguồn thu này được khoảng 100 triệu đồng. Nhờ điều chỉnh cơ cấu nuôi hợp lý, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường, sản lượng tôm của HTX đều tăng mạnh qua các năm. Theo đó, từ năm 2022, sản lượng tôm đạt từ 500 - 700 tấn.

HTX Nông nghiệp Hưng Lợi ở xã Long Đức, huyện Long Phú (Sóc Trăng) là một trong những HTX kiểu mới, điển hình về phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại. Ảnh: XUÂN NGUYÊN

Từ việc quản lý, sản xuất hiệu quả, tạo được uy tín và lòng tin cho người dân nên HTX không ngừng mở rộng, kết nạp thêm thành viên mới. Thành lập năm 2016 chỉ với 19 thành viên, đến nay HTX đã tăng lên 72 thành viên, với diện tích sản xuất là 165ha. HTX cũng đã xây dựng bộ máy quản lý gồm có Hội đồng Quản trị, Ban giám đốc, Ban kiểm soát, bộ phận kế toán, thủ quỹ, kỹ thuật.

Năm 2021, UBND tỉnh Sóc Trăng phê duyệt kế hoạch triển khai Đề án “Lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021 - 2025” trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. Theo Liên minh HTX Sóc Trăng, trên địa bàn tỉnh còn có nhiều mô hình kinh tế mới của các HTX kiểu mới mang lại hiệu quả kinh tế, như HTX Thủy sản Hưng Phú (huyện Cù Lao Dung) nuôi trồng thủy sản, kinh doanh, cung ứng vật tư đầu vào, thu mua và liên kết hợp đồng tiêu thụ tôm thương phẩm đạt chứng nhận ASC (sản lượng 500 tấn/năm với Công ty Thủy sản Stapimex), khẳng định thương hiệu “Tôm khô một gió”; HTX Nông nghiệp Trinh Phú (huyện Kế Sách) áp dụng quy trình VietGAP, thành công đưa trái vú sữa tím xuất ngoại sang thị trường Mỹ; HTX Bưởi Thành Công (huyện Kế Sách) được trao giấy chứng nhận VietGAP cấp 4 mã số vùng trồng, đủ điều kiện xuất khẩu trái bưởi sang thị trường châu Âu…

Chủ tịch Liên minh HTX Sóc Trăng Phạm Chí Nguyện chia sẻ: “Những năm gần đây, hoạt động của các HTX trên địa bàn tỉnh có chuyển biến tích cực. Nhiều HTX đã chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản phẩm gắn với thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp. Tại một số địa phương bước đầu hình thành vùng sản xuất cây ăn quả đặc thù như vú sữa, bưởi, sầu riêng, vùng sản xuất tập trung lúa, thủy sản… Có thể nói, các HTX là cầu nối quan trọng, gắn kết nông dân với thị trường và doanh nghiệp trong thực hiện các chuỗi liên kết. Vai trò hạt nhân trong kinh tế tập thể của HTX trên địa bàn tỉnh dần được thể hiện rõ qua việc cải thiện chất lượng dịch vụ, sản phẩm, tương trợ lẫn nhau để thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương”.

XUÂN NGUYÊN