TCCS - Cuốn sách Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương, thể hiện tư tưởng nhất quán, xuyên suốt của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam về quan điểm, mục tiêu chỉ đạo và định hướng, giải pháp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; thể hiện sự sâu sát, quyết liệt, toàn diện và đầy sức thuyết phục của Tổng Bí thư; góp phần làm sáng rõ bước phát triển tư duy lý luận của Đảng về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng, đặc biệt là về vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương với các đại biểu ưu tú về dự Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Quân đội lần thứ X nhiệm kỳ 2022 - 2027 _Ảnh: TTXVN
Gần 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo, rèn luyện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội nhân dân Việt Nam đã lập nhiều chiến công hiển hách, xứng đáng là lực lượng tuyệt đối trung thành của Đảng, Nhà nước và nhân dân, đóng vai trò nòng cốt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, thực sự là quân đội cách mạng “của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân”; góp phần vun đắp nên truyền thống “Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”(1), xứng đáng là quân đội anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng.
Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều yếu tố mất ổn định; có những vấn đề xảy ra nằm ngoài tầm dự báo. Các nước lớn tăng cường điều chỉnh chiến lược, cạnh tranh quyết liệt; cạnh tranh chiến lược, tranh chấp chủ quyền, xung đột, khủng bố và những vấn đề an ninh phi truyền thống có chiều hướng gia tăng và ngày càng gay gắt, tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định; các thế lực thù địch, phản động không ngừng đẩy mạnh hoạt động chống phá cách mạng nước ta, đặc biệt là âm mưu “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” Quân đội, chia rẽ Quân đội với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Bối cảnh tình hình mới đặt ra yêu cầu toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải nỗ lực phấn đấu với ý chí, quyết tâm cao nhất để giữ vững hòa bình, ổn định, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, nâng cao sức mạnh tổng hợp của đất nước; trong đó, đặc biệt đòi hỏi đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng phải thực sự đổi mới, góp phần đắc lực ngăn ngừa nguy cơ xung đột, chiến tranh từ sớm, từ xa, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”.
Cuốn sách Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương ra mắt bạn đọc trong thời điểm Hội nghị giữa nhiệm kỳ khóa XIII và Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV thành công tốt đẹp; các cấp, các ngành đang tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Quân ủy Trung ương tổ chức thành công Hội nghị lần thứ sáu, nhiệm kỳ 2020 - 2025 và Hội nghị Quân chính toàn quân 6 tháng đầu năm 2023. Do đó, cuốn sách không chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân, mà còn giúp các cấp, các ngành, các địa phương nói chung nắm vững, hiểu rõ đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân và nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
Cuốn sách có dung lượng 444 trang, với hơn 50 hình ảnh minh họa, được chia làm 3 phần, khẳng định quan điểm toàn diện, nhất quán, tầm nhìn chiến lược, tư duy sắc sảo, quyết đoán của người đứng đầu Đảng ta đối với nhiệm vụ xây dựng và hoạch định đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng; xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; khẳng định vị trí, vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quan trọng nhất quyết định sự trưởng thành, lớn mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam
Với 21 bài viết, bài phát biểu, trả lời phỏng vấn của Tổng Bí thư, trên cơ sở nhìn nhận, đánh giá nghiêm túc thành tựu của sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong gần 80 năm qua, Phần thứ nhất của cuốn sách làm rõ đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng và phương hướng xây dựng Quân đội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh mới, đặc biệt tiếp tục khẳng định quan điểm: Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định sự trưởng thành, phát triển, thắng lợi của Quân đội trong mọi giai đoạn cách mạng; bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”, đồng thời có kế sách ngăn ngừa, loại bỏ các nguy cơ chiến tranh, xung đột, bảo vệ và giữ vững hòa bình, ổn định đất nước. Đây là điểm cốt lõi trong tư duy chiến lược của Đảng ta, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, về đường lối quân sự và chiến lược quốc phòng.
Dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật tồn tại, phát triển của dân tộc Việt Nam, là truyền thống quý báu của cha ông ta trong hàng nghìn năm lịch sử. Kế thừa truyền thống đó, từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã vận dụng, phát triển thành hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; trong đó, bảo vệ Tổ quốc là điều kiện, tiền đề quan trọng để xây dựng và phát triển đất nước nhanh, bền vững. Theo đó, Đảng đã lãnh đạo xây dựng và tổ chức lực lượng vũ trang nhân dân, trực tiếp là Quân đội nhân dân vững mạnh làm nòng cốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thông qua các bài viết, bài phát biểu, có thể khẳng định, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong cuốn sách được đúc rút từ những giá trị truyền thống, kinh nghiệm, bài học quý báu trong công cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước của ông cha ta. Đó là vận dụng và phát triển bài học dựng nước đi đôi với giữ nước, kết hợp giữa quân sự với ngoại giao, quân sự với kinh tế,... trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều biến động, sự thay đổi xu thế vận động trong quan hệ quốc tế.
Các quan điểm, chủ trương, đường lối về quân sự, quốc phòng được xây dựng trên cơ sở phân tích thấu đáo khó khăn, thuận lợi, đánh giá đúng tình hình trong nước, khu vực và quốc tế, thấy rõ những biến đổi sâu sắc, diễn biến phức tạp, khó lường và dự báo xu hướng biến động, từ đó kịp thời bổ sung, phát triển một số quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và điều chỉnh một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới, Đảng ta xác định xây dựng quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên nhằm bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Với tư cách là Bí thư Quân ủy Trung ương, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều chỉ đạo nhằm tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội. Trong đó, Tổng Bí thư yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; đóng vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, gắn thế trận quốc phòng toàn dân với thế trận an ninh nhân dân. Quân đội “phải tiếp tục nghiên cứu, nắm chắc tình hình, diễn biến, biến động trên các hướng, các khu vực, nhất là những khu vực trọng yếu; làm tốt hơn nữa công tác dự báo, tham mưu chiến lược, phát hiện sớm, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương chỉ đạo ngăn chặn kịp thời, xử lý hiệu quả các tình huống xảy ra, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ”(2). Theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, để xây dựng Quân đội vững mạnh toàn diện, trước hết phải nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong toàn quân, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị; tăng cường mối quan hệ đoàn kết gắn bó máu thịt với nhân dân, làm tốt công tác dân vận trong tình hình mới; tập trung xây dựng Đảng bộ Quân đội thực sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đồng thời, tiếp tục quan tâm nâng cao chất lượng công tác chính trị; có nhiều chủ trương, giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng(3). Kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch hòng “phi chính trị hóa” Quân đội nhân dân. Cần nhấn mạnh và khẳng định, yêu cầu xuyên suốt và cũng là bài học cốt lõi đưa đến thắng lợi của cách mạng Việt Nam là xây dựng thế trận lòng dân, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, do đó phải phát huy “vai trò nòng cốt xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân và xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ các cấp vững chắc; tăng cường được tiềm lực, sức mạnh quốc phòng của đất nước”(4).
Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh: phải tiếp tục nắm chắc nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội. Xây dựng sức mạnh tổng hợp về chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Chiến lược an ninh, quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là một kế hoạch mang tính tổng thể, với lộ trình, bước đi và sự phối hợp nhất quán của nhiều lĩnh vực, trong đó có kinh tế, đối ngoại: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng - an ninh, quốc phòng - an ninh với kinh tế trong từng chiến lược, quy hoạch, chính sách phát triển kinh tế - xã hội; kết hợp chặt chẽ quốc phòng - an ninh với đối ngoại”(5). Đó là yêu cầu bắt buộc trong việc phát huy sức mạnh tổng hợp quốc gia, là nguyên tắc tất yếu để xây dựng và bảo đảm thế và lực của đất nước. Đồng thời, xây dựng hệ thống quan điểm mang tính chiến lược: bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy; bảo vệ nền độc lập, tự chủ của đất nước phải gắn với bảo vệ hòa bình, lấy bảo vệ môi trường hòa bình là mục tiêu xuyên suốt trong xây dựng sức mạnh tổng hợp quốc phòng, quân sự, tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước;...
Có thể khẳng định, những chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Bí thư Quân ủy Trung ương về đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng không chỉ thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước của dân tộc Việt Nam với kinh nghiệm thực tiễn phong phú, sinh động, mà còn cho thấy tư duy sáng tạo, tâm huyết và trách nhiệm của Tổng Bí thư, luôn đặt quyền lợi của dân tộc, nhân dân lên trên hết, trước hết. Đó cũng là cơ sở để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng, góp phần bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, giữ cho “trong ấm, ngoài êm”, “giữ nước từ khi nước chưa nguy”, bảo vệ hòa bình, sự ổn định của đất nước. Các chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư được sắp xếp từ vấn đề tổng quát đến các nội dung cụ thể, từ định hướng tầm chiến lược đến yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh; phản ánh sự lãnh đạo, chỉ đạo mang tính toàn diện, bao quát, quyết liệt của người đứng đầu Đảng ta, góp phần làm sáng tỏ bước phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về đường lối quân sự và chiến lược quốc phòng, đặc biệt là vai trò lãnh đạo và năng lực hoạch định đường lối, chính sách quốc phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu tại Trung đoàn 927, Sư đoàn 371 _Ảnh: TTXVN
Xây dựng lực lượng quân đội bám sát vai trò, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, trong đó một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới
Xuyên suốt các kỳ Đại hội Đảng (từ Đại hội VI đến Đại hội XII), Đảng ta đều nhất quán quan điểm: “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Đặc biệt, trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, quan điểm về “Xây dựng Quân đội hiện đại” tiếp tục được bổ sung, phát triển, thể hiện rõ nét hơn với mục tiêu, lộ trình, bước đi cụ thể: “Xây dựng Quân đội nhân dân, ... cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại”(6). Thông qua 18 bài viết, bài nói, bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, Bí thư Quân ủy Trung ương trong Phần thứ hai, cuốn sách đã làm rõ quan điểm, sự chỉ đạo sâu sát, toàn diện của đồng chí đối với các quân chủng, binh chủng, học viện và nhà trường.
Với vai trò là cơ quan quan trọng hàng đầu trong hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, cơ quan tham mưu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trực tiếp và thường xuyên là của Quân ủy Trung ương về các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong toàn quân, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam có phạm vi hoạt động rộng, nội dung quan trọng thuộc 7 lĩnh vực công tác lớn: tuyên huấn, tổ chức, cán bộ, bảo vệ, chính sách, dân vận, công tác quần chúng; đồng thời, phối hợp với cơ quan Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương chỉ đạo công tác kiểm tra trong Đảng bộ Quân đội. Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh những vấn đề quan trọng trong phương hướng, nhiệm vụ của Tổng cục trong thời gian tới. Đó là: Nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn nữa vị trí, vai trò của công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội, rộng ra là hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội trong tình hình mới; phối hợp thật tốt với các cơ quan, các binh chủng làm công tác tư tưởng, lý luận, công tác giáo dục chính trị, xây dựng tổ chức đảng, công tác dân vận; phối hợp với các địa phương phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò xung kích, mẫu mực của Quân đội; đặc biệt coi trọng công tác xây dựng ngành, xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị các cấp. Từ đó, xây dựng cơ quan Tổng cục Chính trị thực sự vững mạnh tiêu biểu về mọi mặt, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.
Đối với Quân chủng Phòng không - Không quân - một lực lượng chủ lực quan trọng của quân đội ta, có vai trò và trách nhiệm nòng cốt trong lực lượng phòng không ba thứ quân của thế trận phòng không nhân dân, Tổng Bí thư yêu cầu phải làm tốt công tác xây dựng Đảng, giáo dục chính trị, tư tưởng; tích cực tổ chức huấn luyện, nâng cao sức mạnh, trình độ và khả năng tác chiến; quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có và các loại vũ khí, phương tiện mới, góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời, vùng biển, biên giới, hải đảo, các vùng kinh tế, chính trị của Tổ quốc.
Về vai trò nòng cốt, tiên phong của lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích quốc gia của Việt Nam trên biển, đảo, Tổng Bí thư đề nghị cán bộ, chiến sĩ phải “thấu suốt quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong đó có vị trí chiến lược của biển, đảo”(7), nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, khả năng quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo.
Tổng Bí thư cũng dành sự quan tâm và chỉ đạo sâu sát đối với lực lượng Bộ đội Biên phòng, yêu cầu đây phải thực sự là đội quân chính trị tốt, đội quân công tác giỏi của Quân đội nhân dân Việt Nam trên mặt trận bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ gìn an ninh, trật tự ở khu vực biên giới; làm tốt công tác vận động quần chúng, kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh biên giới và thực hiện nhiệm vụ đối ngoại biên phòng. Đối với lực lượng tình báo quốc phòng, cần chú trọng xây dựng thế trận tình báo vững chắc, linh hoạt; phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của các phương thức, lực lượng; bảo đảm tốt an ninh, an toàn tình báo; nghiên cứu phát triển lý luận nghệ thuật tình báo mang đặc sắc, phong cách Việt Nam..., từ đó xây dựng Tình báo quốc phòng tuyệt đối trung thành, đặc biệt tin cậy của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân.
Để bảo đảm tính thống nhất, hệ thống, tăng cường khả năng dự báo, phối hợp tác chiến hiệu quả, đủ sức răn đe, phòng ngừa, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trước những biến động phức tạp của tình hình thực tiễn, theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, bên cạnh các lực lượng quân chủng, binh chủng, các học viện, nhà trường trong Quân đội cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Với tính đặc thù của lịch sử đất nước, bài học có tính quy luật xuyên suốt quá trình phát triển của dân tộc Việt Nam là dựng nước phải đi đôi với giữ nước, xây dựng phải luôn đi cùng với bảo vệ Tổ quốc. Quốc phòng, an ninh là sự nghiệp trọng đại của quốc gia, nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu của toàn dân và cả nước. Thực tế cho thấy, cũng như nhiệm vụ dựng nước, muốn giữ nước phải có hiểu biết, kiến thức, kinh nghiệm về giữ nước. Các học viện, nhà trường trong Quân đội ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu tất yếu đó, góp phần đào tạo cán bộ quân sự và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho toàn dân, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Theo đó, đề cập nhiệm vụ của các học viện, nhà trường trong Quân đội trong tình hình mới, Tổng Bí thư yêu cầu tích cực đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, giảng dạy và nghiên cứu khoa học; kết hợp chặt chẽ tổng kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận để phát triển nghệ thuật quân sự, văn hóa quân sự Việt Nam; tích cực tham gia đấu tranh trên mặt trận lý luận, góp phần bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng.
Đặc biệt, đề cao vai trò, trách nhiệm của thế hệ thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên Quân đội nói riêng, phát biểu tại buổi gặp gỡ đại biểu ưu tú của Đoàn thanh niên Quân đội, không chỉ khẳng định những đóng góp, cống hiến của lực lượng thanh niên Quân đội trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước, Tổng Bí thư còn đặc biệt nhắc nhở Đoàn Thanh niên Quân đội phải nỗ lực xây dựng “Khát vọng đẹp - Trách nhiệm cao; Học tập tốt - Hành động giỏi; Đoàn kết tốt - Kỷ luật nghiêm”, thực sự tiêu biểu cho bản lĩnh, trí tuệ, phẩm chất của thanh niên Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh(8); ra sức học tập, rèn luyện, nghiên cứu khoa học, áp dụng thành tựu khoa học và công nghệ vào lĩnh vực quân sự; là lực lượng nòng cốt, xung kích, đi đầu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, sẵn sàng xung phong, dấn thân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của Quân đội, nhất là ở những nơi khó khăn, gian khổ theo đúng lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”(9).
Các chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam diễu binh tại Lễ kỷ niệm Quốc khánh 2-9 _Nguồn: dantri.com.vn
Bảo vệ hòa bình - bước đột phá trong tư duy xây dựng Chiến lược quốc phòng mới của Việt Nam
Bối cảnh tình hình mới đặt ra yêu cầu cấp bách, cần thiết phải có một văn kiện chiến lược đủ tầm cỡ để định hình đồng bộ và toàn diện cho đường lối bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tạo cơ sở để thống nhất nhận thức, hành động của toàn bộ hệ thống chính trị, đặt nền tảng để định hướng mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong dài hạn và cụ thể hóa thành các đề án chiến lược chuyên sâu khác. Do đó, Chiến lược quốc phòng Việt Nam ra đời. Điều cốt lõi nhất để tạo ra bước đột phá trong tư duy xây dựng Chiến lược quốc phòng mới của Việt Nam, đó là lấy bảo vệ môi trường hòa bình là mục tiêu xuyên suốt trong xây dựng sức mạnh tổng hợp quốc phòng, quân sự, “bảo vệ nền độc lập, tự chủ của đất nước phải gắn với bảo vệ hòa bình. Đây là ý tưởng độc đáo, đồng thời cũng là giá trị phổ quát của thời đại, hiểu một cách sâu sắc: “Bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân, xây dựng môi trường thuận lợi để phát triển, nhưng phải gắn với bảo vệ hòa bình, và hòa bình được coi là một giá trị thiêng liêng của đất nước”(10). Nếu không có mục tiêu này thì sẽ không có yếu tố đột phá tư duy trong Chiến lược quốc phòng thời kỳ mới; hoặc giả mục đích cốt lõi chưa đúng, chưa trúng thì chiến lược sẽ sai, sẽ đi chệch hướng.
Ngoài 39 bài viết, bài phát biểu và trả lời phỏng vấn của Tổng Bí thư, cuốn sách đã dành một phần dung lượng in toàn văn bài viết “Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương - một người có tư duy biện chứng và tầm nhìn chiến lược trong việc xây dựng đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” của cố Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhằm giúp bạn đọc có góc nhìn khách quan về những chỉ đạo, định hướng, tư duy biện chứng và tầm nhìn chiến lược của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương trong việc xây dựng đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Bằng ngôn ngữ giản dị, tư duy sắc sảo, tác giả bài viết đã khái quát sự lãnh đạo, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Bí thư Quân ủy Trung ương - “nhà chiến lược” kiến tạo nên những định hướng cơ bản và then chốt trong đường lối bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời đại mới - thể hiện trong quá trình nghiên cứu, biên soạn và tổ chức chỉ đạo xây dựng và hoàn thiện văn kiện chuyên đề của Đảng: Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 16-4-2018, của Bộ Chính trị khóa XII, về Chiến lược quốc phòng Việt Nam. Suy ngẫm từ những cuộc làm việc, báo cáo trực tiếp và xin ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư, tác giả bài viết đã khắc họa hình ảnh Tổng Bí thư “là một nhà lãnh đạo luôn biết lắng nghe”, và điều khiến ông ngạc nhiên, khâm phục là tư duy, tầm nhìn, phương pháp luận khoa học vượt trội của Tổng Bí thư, được thể hiện rất rõ trong suốt quá trình chỉ đạo xây dựng một văn kiện chuyên đề của Đảng về công tác quốc phòng, quân sự. Ngỡ ngàng “trước sự uyên bác, vốn hiểu biết sâu rộng” của Tổng Bí thư về “lĩnh vực vốn không quá quen thuộc”; qua quá trình làm việc với Tổng Bí thư, tác giả đã hiểu thêm về sự khiêm tốn và dung dị của đồng chí Bí thư Quân ủy Trung ương: “Kiến thức quân sự, quốc phòng là của các chú; từ sách báo, tài liệu rất nhiều; còn mình nhìn qua lăng kính của người nghiên cứu tự học thôi, vừa làm vừa học mà”(11). Đó là bài học lớn từ Tổng Bí thư trong quá trình xây dựng Chiến lược quốc phòng, quân sự, cũng là cách Tổng Bí thư tiếp cận vấn đề và thể hiện trách nhiệm của mình với tư cách là Bí thư Quân ủy Trung ương. Mặc dù tự nhận mình là người “ngoại đạo”, chưa tham gia Quân đội, song qua những sự chỉ đạo tường tận, cụ thể, cặn kẽ và sâu sát, Tổng Bí thư cho thấy sự uyên bác, vốn hiểu biết sâu rộng cũng như trách nhiệm rất cao, ý chí rất quyết liệt và tầm tư duy chiến lược của người đứng đầu Đảng ta: Đường lối quân sự Việt Nam trong thời kỳ hiện nay đã có chưa? Có cần thiết phải xây dựng tư tưởng về Chiến lược quốc phòng và đường lối định hướng không? Văn kiện này có vai trò như thế nào trong Chiến lược bảo vệ Tổ quốc(12)... Trên cơ sở tư duy triết học, là một nhà nghiên cứu lý luận, Tổng Bí thư đã làm rõ những vấn đề cốt yếu về việc thế nào là việc đúc rút những bài học từ thực tiễn để nâng lên thành lý luận trong quốc phòng, quân sự; và từ lĩnh vực quốc phòng, quân sự thuần túy chuyển sang lĩnh vực chính trị như thế nào. Đó là cơ sở quan trọng cho việc biên soạn, hoàn thiện, ban hành một văn kiện chiến lược định hình đồng bộ và toàn diện cho đường lối bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong chặng đường tiếp theo. Tác giả bài viết khẳng định: “Rõ ràng Nghị quyết số 24-NQ/TW là một thành tựu của tập thể, trí tuệ tập thể, công lao của tập thể. Nhưng tư tưởng, định hướng ban đầu, niềm tin vào sự cần thiết, cần xây dựng thì không thể thiếu vai trò của người đứng đầu. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không chỉ là người lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, mà còn đóng vai trò của một chiến lược gia và một nhà nghiên cứu lý luận trực tiếp nghiên cứu, biên soạn và tổ chức chỉ đạo thực hiện như một công trình khoa học lớn. Vì vậy, bên cạnh trách nhiệm của người đặt bút ký ban hành Nghị quyết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hoàn toàn xứng đáng được coi là tác giả của “Chiến lược quốc phòng Việt Nam” trong thời đại mới”(13).
Có thể khẳng định, với nội dung và ý nghĩa sâu sắc, cuốn sách Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là tài liệu quan trọng, vừa mang tính lý luận, vừa có giá trị thực tiễn đối với Quân đội nhân dân Việt Nam nói riêng và đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa nói chung; thể hiện sự am hiểu tường tận, tư duy ở tầm chiến lược của người đứng đầu Đảng ta về đường lối quân sự, quốc phòng Việt Nam; trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tinh hoa nghệ thuật quân sự Việt Nam và bằng nhãn quan chính trị sắc bén, những kinh nghiệm phong phú trong thực tiễn cách mạng. Những quan điểm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư thực sự là định hướng quan trọng để tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng Việt Nam, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, đồng thời thể hiện sự lãnh đạo sâu sát, toàn diện của Tổng Bí thư đối với Quân đội nhân dân Việt Nam - đội quân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, thực sự là công cụ sắc bén, lực lượng chính trị tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
--------------------------------
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 14, tr. 435
(2), (3) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2023, tr. 124, 122
(4), (5) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 156, 125
(6) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 48 - 49
(7) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 273
(8) Xem: Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 392
(9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 12, tr. 613
(10) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 419
(11) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 416
(12) Xem: Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 414
(13) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới, Sđd, tr. 437
Bình Luận