Trong chuyến đi thực tế sáng tác tại huyện Cù Lao Dung, sau khi viếng Đền thờ Bác Hồ, đoàn Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Sóc Trăng đã được một gia đình hội viên ở xã An Thạnh Đông mời ghé nhà dùng cơm. Tại đó, chúng tôi được chiêu đãi các món đậm chất thôn dã như: ốc gạo cuốn bánh tráng, ốc gạo trộn gỏi, ốc gạo xào sả ớt… Món nào cũng hợp vị, nhưng trong đoàn ai cũng háo hức với những chiếc bánh xèo ốc “ăn ngay nóng hổi” như thế mới ngon - theo lời gia chủ.

Món bánh xèo ốc gạo. Ảnh: NGỌC NHÂN

Trong lúc chờ đợi, chúng tôi ngồi quanh bên chiếc bàn tròn nhỏ vừa nhâm nhi dĩa ốc trộn gỏi vừa đưa mắt nhìn hai chiếc chảo trước mắt, chốc chốc là nghe tiếng “xèo” thân quen rõ to khi vá bột tiếp xúc dầu nóng trong chảo. Chị Linh (chủ nhà) lẹ làng cho ngay một ít ruột ốc gạo và vài lát thịt heo ba chỉ đã được xào chín trước đó cùng với măng tre, củ sắn, đậu xanh cà vỏ hấp sẵn để vào giữa lớp bột và đậy nắp lại. Chị cho biết, để có được món ngon đãi khách, trước một ngày chị đã phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong gia đình tìm nguyên liệu. Chồng chị được giao chặt măng tre, hái rau, mua ốc, vo gạo rửa ốc; con trai thì lể ốc, còn chị thì phụ trách ngâm, hấp đậu, pha nước chấm… và là “bếp trưởng”.

Trước đây, hễ đến mùa ốc gạo người ta đông ken như ngày hội, người mò, người cào xúc náo nhiệt cả một khúc sông, trải dài từ đầu bãi cồn giáp huyện Long Phú cho đến cuối bãi cồn là huyện Trần Đề. Địa phương còn có nhiều “chiếc ghe rỗi” đi thu mua ốc gạo chở đem đi bán ở các chợ, nhất là ở bến phà Đại Ngãi. Do khai thác nhiều nên ốc gạo ngày càng ít. Vừa kể, chị Linh rút bớt củi cho nhỏ lửa, giở nắp, gấp đôi bánh lại. Trong khi chờ bánh vàng đều cả hai mặt, chị nhờ tôi ra sau vườn rọc ít lá chuối xiêm để lót bánh.

Bánh xèo là loại bánh chiên tráng dầu chứ không ngập dầu, nhưng để bánh có đủ độ giòn thì người làm bánh phải tráng dầu lên chảo thật đều và nóng, trán mỏng bột. Muốn bánh béo, thơm đậm vị, màu sắc ánh vàng, chị Linh cho nước cốt dừa vào bột, thêm ít nước củ nghệ xay, ít hành lá xắt thật nhuyễn...

Để bánh mỏng, giòn rụm, ngoài bí quyết bột pha với nước sao cho khi nhúng chiếc đũa ăn vào, đưa lên, bột nhỏ chậm từng giọt thì cần phải xay cơm nguội chung với bột hoặc cho thêm trứng vịt khuấy thật đều.

Nước chấm pha chế có ớt, tỏi, chanh, đường, giấm, nước mắm, pha theo tỷ lệ phù hợp. Phần rau ăn kèm chủ yếu là các loại rau có sẵn trong vườn nhà: đọt cóc kèn, lá cách, lá cát lồi non, rau tía tô, rau càng cua. Còn dưa leo, củ sắn, cải bẹ xanh là được chị Linh mua ngoài chợ xã.

Bánh bày trên bàn, tôi lấy ít rau, cho ít bánh xèo rồi cẩn thận cuốn lại, chấm vào nước mắm đưa vào miệng cắn một miếng rõ to và từ từ nhai... Sự hài hòa của các nguyên liệu phối hợp nhau tạo nên sắc - hương - vị tuyệt vời của chiếc bánh xèo ốc, ai ăn rồi chỉ biết gật đầu khen ngon.

Tôi thấy bánh xèo ốc gạo Cù Lao Dung thật độc đáo! Nó phảng phất đâu đó sự ưu đãi của thiên nhiên ban tặng, sự hào phóng hiếu khách của người dân nơi huyện đảo. Ai đó dù nhiều lần được thưởng thức loại bánh này vẫn không hề ngán vì mỗi lần gặp lại, chiếc bánh xèo lại mang lại hương vị mới mẻ, bởi sự pha trộn khác của nhân và các loại rau dưa gói ăn kèm. Nhưng có một điều không thay đổi, đó là cái vị đậm đà béo ngậy của đậu xanh cà, bột gạo mới đẫm nước cốt dừa, vị ngọt lịm của ruột ốc, thịt heo ba chỉ, chút mằn mặn, cay cay, chua chua của nước mắm chấm đặc trưng, vị hăng nồng của các loại rau thơm… cùng sự nhiệt tình của những người bạn.

NGỌC NHÂN