Anh Phan Văn Chơ - thành viên HTX Nông nghiệp Lộc Mãi là nhà vườn đầu tiên ở địa phương áp dụng biện pháp xử lý vú sữa cho trái rải vụ. Hiện cứ cách 3 ngày là gia đình thu hoạch từ 500kg đến 1 tấn trái để xuất khẩu với giá 45.000 đồng/kg, còn bán tại chợ truyền thống từ 30.000 - 35.000 đồng/kg, cao gấp đôi so với giá chính vụ. Đây là mức giá vô cùng hấp dẫn cho người trồng. Vì từ trước đến nay vú sữa tím chưa có giá cao đến như vậy, kể cả xuất khẩu. Điều đó dễ hiểu, bởi hiện tại ngoài 1,5ha vú sữa tím của gia đình anh Chơ thì chỉ còn khoảng 5ha khác của HTX Nông nghiệp Lộc Mãi và một vài vườn vú sữa tím tứ quý (cho trái quanh năm) ở xã Nhơn Mỹ thì không còn nơi nào có vú sữa để cung ứng cho thị trường. Anh Chơ chia sẻ: "Khi trồng rải vụ thì năng suất đạt cao hơn nhiều so với trồng chính vụ, chênh lệch từ 10 - 20%. Trồng chính vụ do ngay mùa mưa nên trái bị rụng rất nhiều, còn rải vụ thì cây đậu trái tốt. Đặc biệt là không còn gặp tình cảnh dội hàng, ế chợ như trước đây".

Nhà vườn thu hoạch vú sữa rải vụ với niềm vui trúng mùa, được giá. Ảnh: BÍCH PHƯỢNG

"Từ một vài vườn làm thử nghiệm của niên vụ trước, thì năm 2023, HTX Nông nghiệp Lộc Mãi đã có hơn 6ha thực hiện xử lý rải vụ, bởi nhà vườn nhìn thấy hiệu quả kinh tế mang lại. Như thực hiện biện pháp rải vụ hoàn toàn không áp dụng biện pháp tạo sốc cho cây, không sử dụng hóa chất để xử lý nên cây không bị ảnh hưởng mà chỉ cần một số biện pháp kỹ thuật như tỉa cành, tạo tán kết hợp chăm sóc hợp lý thì cây sẽ cho trái như ý muốn. Chi phí không tăng, năng suất, giá bán tăng, từ đó lợi nhuận vụ nghịch tăng. Theo bà con, năng suất vụ này vào khoảng 20 - 25 tấn/ha, lợi nhuận tăng thêm 180 triệu đồng/ha so với vụ thuận. Ngoài ra, nhân công thu hoạch vụ nghịch không bị khan hiếm và giá thuê nhân công thu hoạch cũng rẻ hơn" - ông Sử Quốc Lộc - Giám đốc HTX Nông nghiệp Lộc Mãi thông tin.

Huyện Kế Sách là vùng trồng và cung ứng vú sữa xuất khẩu chính của tỉnh Sóc Trăng. Tính đến nay, diện tích trồng cây vú sữa trên địa bàn huyện là hơn 2.234ha, sản lượng khoảng 30.000 tấn/năm. Thời gian thu hoạch vú sữa từ cuối tháng 11 đến cuối tháng 3 năm sau; thu hoạch cao điểm vào tháng 1 - 2 hàng năm. Đồng chí Vũ Bá Quan - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kế Sách cho biết: "Việc ra hoa và thu hoạch theo mùa vụ tự nhiên dẫn đến cung vượt cầu khiến thị trường bị dội chợ, trong khi các tháng còn lại nguồn hàng bị gián đoạn. Nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, bên cạnh việc mở rộng diện tích trồng vú sữa tím tứ quý thì việc nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật xử lý ra trái rải vụ là giải pháp cần thiết để có thể gia tăng sản lượng tiêu thụ theo hợp đồng. Đặc biệt, giải pháp này giúp cho sản lượng xuất khẩu gia tăng và duy trì thường xuyên. Qua đó, hiệu quả kinh tế của nhà vườn sẽ tăng cao và bền vững hơn. Chúng tôi đã tổ chức cho các HTX trồng vú sữa khác trên địa bàn huyện tham quan mô hình này và hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật để xử lý rải vụ. Với việc cho cây ra trái tránh vụ thuận như hiện nay thì giá trị của loại trái cây này sẽ tăng lên nhiều lần".

Vú sữa là cây trồng được xếp vào hàng đặc sản của tỉnh Sóc Trăng. Dù đã được xuất khẩu nhưng vào mùa thì loại trái này vẫn không tránh khỏi cảnh dội hàng, ế chợ vì sản lượng lớn, có thời điểm chỉ còn 5.000 đồng/kg. Do vậy, phát triển sản xuất rải vụ gắn với mở rộng thị trường xuất khẩu là hướng đi rất cần thiết. Song, để ổn định giá cả đầu ra thì rất cần các HTX đứng ra tổ chức sản xuất và lên kế hoạch rải vụ cho các thành viên. Nếu tổ chức tốt, có thể kéo dài thời gian cung ứng trái vú sữa phục vụ cho xuất khẩu và tiêu thụ trong nước. Bên cạnh đó, ngành chức năng cần tiếp tục quan tâm tăng cường tập huấn kỹ thuật, giúp nông dân sản xuất đạt hiệu quả, giảm chi phí, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng, an toàn, đáp ứng nhu cầu thị trường. Hỗ trợ và thúc đẩy nông dân liên kết với nhau và với các doanh nghiệp để hình thành các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm bền vững.

BÍCH PHƯỢNG