Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với công nhân nhà máy xe lửa Gia Lâm, ngày 19/5/1955. (nguồn: Hồ Chí Minh, Toàn tập - CD)_­

Theo sử liệu, ngày 1/5 của nhiều năm trong quá trình tham gia cách mạng, Bác đã có những hoạt động, viết bài mang ý nghĩa quan trọng. Báo cáo của mật thám Giăng (bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh) cho biết, ngày 1/5/1920, Nguyễn Ái Quốc dự mít tinh kỷ niệm ngày 1/5 với nhóm đảng viên Xã hội ở Cremlanh - Bixéttơrơ (Kremlin - Bicêtre). Tại diễn đàn này, Bác đã đề cập đến vấn đề đang được bàn trên báo L’Humanité: “Chương trình hoạt động của nhóm Xã hội đòi ngừng gửi người thuộc địa sang Pháp”.

Ngày 1/5/1924, Nguyễn Ái Quốc có mặt trong ngày Quốc tế Lao động diễn ra trên Hồng trường theo lời mời của Thành ủy Mátxcơva và Ban Thư ký của Quốc tế Cộng sản.

Vào ngày 1/5 cách đây 83 năm, trong Lời kêu gọi nhân ngày 1/5, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Ngày 1/5 là một ngày tết chung cho lao động cả các nước trên thế giới. Đó là một ý nghĩa đoàn kết rất sâu xa.

Ở nước ta, lần này là lần đầu mà đồng bào ta, anh chị em lao động ta, được tự do đón tiếp ngày 1 tháng 5. Vậy nên nó có ý nghĩa đặc biệt sâu xa hơn nữa.

Đối với chúng ta nó là một ngày để tỏ cho thế giới biết rằng ngày này chẳng những là ngày tết lao động, mà nó còn là ngày toàn dân đoàn kết. Đoàn kết để giữ vững tự do dân chủ. Đoàn kết để kiến thiết nước nhà. Đoàn kết để xây dựng một đời sống mới.

Từ đây, tất cả đồng bào ta, tất cả anh chị em lao động ta (lao động bằng óc và lao động bằng chân tay), đều phải cần kiệm chịu khó, giữ gìn kỷ luật, tăng gia sản xuất, hiệp sức đồng lòng để đưa nước nhà qua khỏi bước thiếu thốn khó khăn mà tiến đến hoàn cảnh vẻ vang no đủ. Đó là ý nghĩa ngày 1 tháng 5 của chúng ta.

Nhân dịp này, chúng ta gửi lời chào mừng cho dân tộc và lao động Trung Hoa, cho dân tộc và lao động nước Pháp, để tỏ tình thân thiện quốc tế.

Toàn dân đoàn kết muôn năm!”

Ngày 1/5/1951, nhân kỷ niệm 65 năm ngày Quốc tế Lao động, Bác viết:

“Nhân dịp mồng 1 tháng 5 là ngày hội lao động thế giới, tôi gửi lời thân ái chúc mừng toàn thể đồng bào và anh chị em lao động.

Ngày hội lao động năm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho nước ta và cho toàn thế giới.

Ý nghĩa quan trọng ở nước ta:

Nhân dân lao động nước ta (công nhân, nông dân, lao động trí óc) chúc mừng chính đảng của mình, một chính đảng thật trong sạch, thật mạnh mẽ, thật yêu nước, thật cách mạng, là Đảng Lao động Việt Nam.

Từ đây, nhân dân lao động và toàn thể đồng bào ta đã đoàn kết càng đoàn kết thêm, đã hăng hái càng hăng hái thêm, đã kiên quyết kháng chiến càng kiên quyết thêm, đã tin tưởng về thắng lợi càng tin tưởng thêm.

Từ 1/5, toàn dân ta sẽ đẩy mạnh một đợt mới của phong trào Thi đua ái quốc về mọi ngành, mọi mặt, để chuẩn bị đầy đủ đặng chuyển mạnh sang tổng phản công. Trọng tâm thi đua là:

- Quân đội thi đua giết giặc lập công,

- Công nhân thi đua tăng gia sản xuất,

- Nông dân thi đua sản xuất lương thực,

- Trí thức thi đua sáng tác, phát minh,

- Cán bộ thi đua cần, kiệm, liêm, chính,

- Toàn dân thi đua tích cực tham gia kháng chiến.

Đợt thi đua này sẽ trải qua nhiều hội nghị chiến sĩ thi đua từng ngành, từng địa phương, để tiến tới Đại hội chiến sĩ thi đua kiểu mẫu toàn quốc. Mục đích trước mắt của nó là đẩy mạnh phong trào thi đua luyện quân lập công, tăng gia sản xuất, cất nhắc chiến sĩ thi đua để khuếch trương những thắng lợi quân sự và chính trị từ đầu năm của ta...”.

Trong thư, Bác cũng khẳng định ý nghĩa quan trọng của ngày 1/5 ở thế giới, đó là: “Tôi chắc rằng anh chị em lao động và nhân dân ta sẽ cố gắng thi đua với anh chị em lao động và nhân dân các nước bạn, để làm trọn những nhiệm vụ vẻ vang của mình”.

Ngày 1/5 năm nay, kỷ niệm 137 năm ngày Quốc tế Lao động (1/5/1886 - 1/5/2023), nước ta cùng với cả thế giới hướng về ngày hội của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, ngày đoàn kết giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Ngày này, nhân dân Việt Nam và cả thế giới cũng luôn nhớ về Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam - người đã dành trọn đời mình cho đất nước Việt Nam, cho hòa bình thế giới.

TRỌNG NHÂN